Grajewskie Centrum Kultury - gckgrajewo.pl

Od 35 lat działa w Grajewie i jest jego marką promocyjną ZPiT „Grajewianie”. A wszystko zaczęło się w powstałym w 1988 roku Grajewskim Towarzystwie Muzycznym. To właśnie tam narodził się pomysł stworzenia grupy pielęgnującej folklor naszego regionu oraz ziem sąsiednich. Decyzja o powstaniu ZPiT „Grajewianie” zapadła w grudniu 1988 r., wówczas odbył się nabór do zespołu, zaś pierwszy publiczny występ nastąpił w maju 1989 r. Pierwszy skład zespołu stanowiło zaledwie 8 par. Jednak to właśnie dzięki tym prekursorom zespół mógł się rozwinąć i liczy dziś ponad 100 osób.
Z końcem 1989 r. zespół przeszedł pod opiekę miejscowego Domu Kultury i finansowanie z budżetu Miasta Grajewo. Od tego momentu kierownictwo zespołu postawiło na pracę z dziećmi i młodzieżą, czego efekty są widoczne do dnia dzisiejszego. Do powstania “Grajewian” przyczynił się  Antoni Czajkowski, a Edward i Joanna Szabatowi przez ponad 20 lat prowadzili zespół i wychowywali poprzez taniec, muzykę i miłość do rodzimej tradycji kolejne pokolenia dzieci i młodzieży.
Od początku swego istnienia zespół czerpał z folkloru wschodniej Polski. Pierwszy program oparty był na tańcach kurpiowskich, warmińsko-mazurskich oraz podlaskich. Jako że Grajewo leży na styku tych trzech kultur, do dziś te trzy regiony zajmują w ZPiT „Grajewianie” szczególne miejsce. Z biegiem lat repertuar powiększał się. Oprócz tańców warmińskich, augustowskich, kurpiowskich, podlaskich, lubelskich, rzeszowskich, przeworskich, krakowskich, pienińskich, orawskich czy krakowskich „Grajewianie” wprowadzili na scenę folklor z historycznych ziem polskich: Łatgalii (Łotwa), Podola (Ukraina), Lwowa czy też Łemkowszczyzny. W 2015 roku repertuar wzbogacił się o folklor z: Orawy, Pienin, Puszczy Białej, Suwalszczyzny oraz Ziemi Łomżyńskiej. W pracy wykorzystywane są przygotowane specjalnie dla zespołu aranże muzyczne tańców z poszczególnych regionów, które opracowali głównie Panowie Edward Szabat i Bogdan Szczepański.
Pierwsze stroje zostały zakupione w Centrali Obsługi Przedsiębiorstw i Instytucji Artystycznych w Warszawie, tuż po powstaniu zespołu w 1989 r. z dotacji Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu wojewódzkiego w Łomży. Pozostałe stroje były sukcesywnie kupowane w okresie 35 lat działalności ze środków własnych. Obecnie ZPiT „Grajewianie” dysponuje strojami z kilkunastu regionów etnograficznych Polski. Nad kostiumami do listopada 2019 roku czuwała Zdzisława Gałecka. Obecnie rolę tzw. garderobianej zespołu pełni Anna Ożlańska.
Zespół koncertował w kraju i za granicą, wielokrotnie był nagradzany na ogólnopolskich festiwalach i konkursach za pielęgnowanie folkloru oraz za wysoki poziom artystyczny. W 1998 r.r.  „Grajewianie” zostali przyjęci do CIOFF, zaś w 2023 do IOV – międzynarodowych organizacji związanych z tańcem ludowym.
Przez 35 lat istnienia ZPiT „Grajewianie” skupiał dzieci i młodzież ze wszystkich grajewskich szkół. Zajęcia uczyły tańca, śpiewu, można było poznać przyjaciół, jeździć po Polsce i nauczyć się kochać swoją rodzimą kulturę.  "Grajewianie" są dziś zespołem pokoleniowym - obecnie tańczą tu już dzieci pierwszych tancerzy. Wielu z byłych członków zespołu nie rozstało się z folklorem i tańcem, wyjeżdżając z rodzimego miasta. Część z nich jako dorośli dalej rozwija swoje pasje, niektórzy zajmują się zawodowo tańcem, prowadzą swoje zespoły w całej Polsce i sławią dobre imię Grajewa. Jeden z nich - Mariusz Żwierko - został w 2012 roku instruktorem i choreografem ZPiT „Grajewianie”, pełnił również funkcję kierownika artystycznego. Od roku 2016 funkcję instruktora tańca, choreografa i kierownika artystycznego ZPiT „Grajewianie” pełni Wojciech Chylewski, wieloletni tancerz ZPiT Uniwersytetu Warszawskiego "Warszawianka" i ZPiT "Mazowsze", prowadzący Centrum Rozwoju Artystycznego w Brusach na Pomorzu.